Inwestorzy planujący budowę lub remont obiektów o różnym przeznaczeniu mają dziś do wyboru szereg materiałów izolacyjnych o odmiennych właściwościach. Jednym z nich są płyty PIR – nowoczesna izolacja o wszechstronnym zastosowaniu i najlepszych możliwych parametrach. Oto co trzeba o niej wiedzieć.

Jak powstają płyty PIR?

Płyty PIR powstają z pianki termoizolacyjnej należącej do rodziny pianek poliuretanowych, a dokładniej z poliizocyjanuratu – to właśnie od niego w nazwie produktu występuje skrót PIR. Można powiedzieć, że PIR stanowi ulepszoną wersję pianki PUR, znacznie bardziej popularnej, lecz jednocześnie cechującej się gorszymi właściwościami przy dość wysokiej cenie.

Płyty PIR mają zbliżony skład chemiczny do pianki PUR – wytwarza się je z izocyjanianu, poliolu (syntetycznej żywicy) oraz dodatków w postaci aktywatorów i stabilizatorów, jednak zawartość izocyjanianu w stosunku do poliolu jest w nich podwyższona. Płyty PIR są elementami warstwowymi – w ich centrum znajduje się rdzeń z pianki PIR, a na zewnątrz okładzina wykonywana z różnego rodzaju materiałów, m.in. z włókna szklanego czy aluminium. Po połączeniu rdzenia z okładziną powstaje gotowa płyta, którą następnie docina się do określonych wymiarów.

Trzeba także wspomnieć o płytach termoizolacyjnych z rdzeniem rezolowym (wykonanym z żywicy rezolowej), które tak jak klasyczne płyty PIR są płytami warstwowymi pokrytymi okładziną. Cechują je podobne właściwości, choć pod jednym względem przewyższają płyty PIR, do czego wrócimy w dalszej części artykułu.

Historia poliizocyjanuratu sięga wielu lat wstecz, a materiał ten pierwotnie wykorzystywano w militariach i programach kosmicznych. Dopiero lata 70. XX wieku przyniosły jego nowe zastosowanie – jako izolatora. Czym się on wyróżnia i dlaczego w wielu przypadkach stanowi najlepszy wybór?

Właściwości płyt PIR

Płyty PIR mają wyjątkowo cenne właściwości, którymi przewyższają inne, popularne materiały izolacyjne: styropian czy wełnę. Przede wszystkim wyróżniają się znakomitymi właściwościami termoizolacyjnymi, wynikającymi z bardzo niskiego współczynnika przewodzenia ciepła – 0,020 W/mK. W przypadku niektórych produktów, a dokładniej wspomnianych wyżej płyt o rdzeniu z pianki rezolowej, może być on nawet niższy i osiągać najniższą spotykaną wartość, bo zaledwie 0,018 W/mK. Tak doskonałe parametry powodują, że płyty izolacyjne mogą mieć również ograniczoną grubość, gwarantując takie same efekty jak grubsza warstwa styropianu.

Płyty PIR charakteryzują się także lekkością, dzięki czemu są proste w transporcie i montażu oraz nie stanowią obciążenia dla konstrukcji. Są sztywne, trwałe, niepodatne na działanie chemikaliów i rozwój grzybów, a ponadto mają bardzo niską nasiąkliwość, która zapewnia im wysoką odporność na działanie wody. Do zalet płyt PIR należy również doskonała wytrzymałość, wynikająca z wysokiej odporności na ściskanie, stabilność wymiarowa w szerokim zakresie temperatur oraz możliwość poddania recyklingowi.

Należy też wspomnieć, że termoizolacja z poliizocyjanuratu ma wysoką odporność ogniową: w razie pożaru na dłużej zachowuje właściwości konstrukcyjne oraz wytwarza zwęgloną powłokę, która dodatkowo opóźnia rozprzestrzenianie się ognia.

Płyty PIR a styropian

Jak już wspomnieliśmy, Płyty PIR mają w większości lepsze właściwości od styropianu i w wielu sytuacjach stanowią korzystniejszy wybór niż tradycyjna termoizolacja. Różnice widoczne są zarówno w porównaniu do podstawowego rodzaju styropianu – EPS – jak i do jego udoskonalonej wersji, czyli XPS. Odmienne właściwości powodują, że poszczególne materiały izolacyjne znajdują zastosowanie w innych warunkach. Trzeba również wspomnieć o bardzo istotnej kwestii – ponieważ płyty PIR dają możliwość zastosowania cieńszej warstwy izolacji w porównaniu do styropianu, pozwalają dodatkowo zachować możliwie dużą powierzchnię użytkową wnętrz.

Zastosowanie płyt PIR

Zastosowanie termoizolacji z rdzeniem z poliizocyjanuratu jest bardzo szerokie. Dzięki najlepszym parametrom izolacja tego typu sprawdza się tam, gdzie tradycyjne materiały ze względu na występowanie niekorzystnych czynników nie zdają egzaminu. Szczególnie polecane są do miejsc, w których izolacja będzie poddawana działaniu wilgoci, wody lub zwiększonemu obciążeniu, a także tam, gdzie niezbędne jest zastosowanie cieńszej warstwy izolacji.

W praktyce płyty PIR nadają się do ocieplania wszystkich elementów konstrukcyjnych budynków, w tym:

• ścian – zarówno przegród wewnętrznych, jak i zewnętrznych, nośnych oraz działowych, dwuwarstwowych, trójwarstwowych oraz szczelinowych,
• dachów – płaskich (betonowych, stalowych czy drewnianych) oraz spadzistych,
• podłóg – także od strony stropu, ogrzewanych i nieogrzewanych,
• stropów,
• fundamentów,
• tarasów i balkonów.

Płyty PIR można stosować w budownictwie różnego typu – nie tylko mieszkaniowym, ale i usługowym, użyteczności publicznej, przemysłowym, a nawet zabytkowym. Doskonale sprawdzają się podczas termoizolacji obiektów nowych oraz tych poddawanych renowacji – w tym ostatnim przypadku sprawdzają się szczególnie dobrze ze względu na niewielką grubość.

Ponadto niektóre rodzaje płyt znajdują zastosowanie również w budynkach rolniczych, gdzie cenione są nie tylko za parametry techniczne, ale także zmywalną okładzinę, którą można czyścić ciśnieniowo. Ponieważ płyty PIR cechuje znaczna odporność na przepalanie, mogą być również używane do izolacji przegród ogniowych.

Płyty PIR w budownictwie energooszczędnym

Płyty PIR są szczelnym, dobrym izolatorem, który pozwala w prosty sposób wykluczyć powstawanie mostków termicznych (te występują często w miejscach newralgicznych, choćby w okolicach okien). Dlatego zastosowanie izolacji PIR powinni rozważyć inwestorzy, którzy planują budowę budynku energooszczędnego, a nawet pasywnego. Wszystko dzięki ich minimalnemu współczynnikowi przewodzenia ciepła, dzięki któremu można zredukować ucieczkę ciepła, ograniczyć zapotrzebowanie na energię niezbędną do ogrzewania wnętrz, a w efekcie zwiększyć klasę efektywności energetycznej ocieplanych budynków.

Poruszona kwestia jest bardzo ważna, szczególnie w obliczu wciąż zaostrzających się wymagań dotyczących energooszczędności budynków, które stwarzają konieczność stosowania termoizolacji o coraz lepszych parametrach. W przypadku styropianu czy wełny oznacza to montowanie grubszych, a co za tym idzie – także cięższych warstw izolacji. Płyty PIR, ze względu na niemal dwukrotnie lepszą izolacyjność termiczną w stosunku do tradycyjnych materiałów, wykluczają ten problem.

Płyty PIR – cena a jakość

Tym, co zwraca uwagę, jest bez wątpienia cena płyt PIR, która na pierwszy rzut oka może zniechęcać inwestorów. Trzeba jednak zaznaczyć, że w kontekście niespotykanych w przypadku innych izolacji parametrów technicznych koszt zakupu płyt PIR okazuje się w pełni uzasadniony, a ich cena jak najbardziej adekwatna do jakości.

Warto zwrócić uwagę, że właściwości izolacji typu PIR przekładają się nie tylko na wysoki komfort użytkowy ocieplonych nią budynków oraz ograniczenie ryzyka wystąpienia ewentualnych uszkodzeń ocieplenia, np. jego pękania czy zawilgocenia (co przecież generuje kolejne koszty).

Istotne korzyści z inwestycji w ten nowoczesny materiał można zauważyć jeszcze na etapie budowy. Wybór lekkich i cienkich płyt ułatwia ich transport, ale przekłada się również na ograniczenie wielkości łączników potrzebnych do ich montażu. Niska waga ocieplenia umożliwia natomiast zaprojektowanie konstrukcji w bardziej ekonomiczny sposób, co z kolei redukuje nakłady finansowe.

Nie zapominajmy również o oszczędnościach, jakie pojawią się w trakcie eksploatacji szczelnego, pozbawionego mostków termicznych budynku (będą one wynikały z ograniczonego zapotrzebowania na energię niezbędną zarówno do ogrzewania wnętrz zimą, jak i chłodzenia ich latem).

Płyty PIR są już łatwo dostępne na polskim rynku, ale wciąż jeszcze nie cieszą się tak dużą popularnością jak tradycyjne rozwiązania. Prawdopodobnie jest to jednak wyłącznie kwestia czasu – wymagania nakładane na inwestorów w związku z izolacyjnością budynków oraz świetne właściwości płyt PIR spowodują, że to właśnie one będą odgrywały w przyszłości kluczową rolę w dziedzinie termoizolacji.