Noże
Zarówno polistyren ekspandowany (EPS), jak polistyren ekstrudowany (XPS, styrodur) to bardzo miękkie materiały budowlane, które bez problemu można ciąć nożami. Dlatego właśnie nóż do styropianu to jedno z podstawowych narzędzi potrzebnych podczas wszelkich prac związanych z ocieplaniem budynków. Wbrew nazwie, klasyczny (ręczny) nóż do styropianu, przeznaczony jest także do cięcia wełny mineralnej.
Wymiary płyt styropianowych a noże do cięcia izolacji
Płyty styropianowe i styrodurowe mogą mieć rożne grubości – najcieńsze płyty mają nawet 1 cm, podczas gdy najgrubsze styropiany mogą mieć 30, a nawet 40 cm. Grubość płyt to bardzo ważny parametr, od którego zależy długość ostrza noża. Standardowe ostrza mają ok. 20–25 cm długości, dlatego nie sprawdzą się przy cięciu grubych płyt. Należy pamiętać o tym, że nóż, aby mógł przeciąć płytę, musi mieść długość o przynajmniej 5 cm większą od grubości płyty. Styropiany EPS i XPS produkowane są najczęściej w standardowych rozmiarach. W przypadku EPS jest to 500 x 1000 mm. Płyty XPS są nieco większe i najczęściej mają wymiary 6000 x 1250 mm. Równe wymiary płyt pozwalają sprawnie układać materiał na różnych powierzchniach i minimalizować konieczność cięcia. Docinanie jest jednak nieuniknione i może wymagać nieregularnych form lub cięć pod kątem.
Ostrza noży do cięcia izolacji
Szczególną cechą noży do styropianu jest brzeszczot z niewielkimi ząbkami. Minimalizują one ilość odpadów powstających podczas cięcia. Prócz tego ważny jest materiał, z którego wykonano ostrze. Najlepszym rozwiązaniem jest stal nierdzewna. Powinna być też ona odpowiednio twarda, aby nie uległa łatwo uszkodzeniom mechanicznym i nie wyginała się. Niektóre dostępne na rynku modele noży mają obustronne ostrza, które przeznaczone są odpowiednio do styropianu lub wełny mineralnej (ostrza styropianu mają drobniejsze ząbki, podczas gry ostrza do wełny są faliste). Udogodnieniem są też ostrza, na których wypalona jest podziałka centymetrowa.
Rękojeść noża
Uchwyt noża, podobnie jak ostrze, powinien być przede wszystkim trwały i odporny na uderzenia mechaniczne. Dodatkowo rękojeść musi być wyprofilowana tak, aby dobrze leżała w dłoni. To bardzo ważna cecha zapewniająca bezpieczeństwo pracy. W przypadku ręcznych noży termicznych istotne jest, aby materiał uchwytu nie nagrzewał się zbytnio podczas pracy narzędzia.
Jak ograniczyć powstawania odpadów podczas cięcia styropianu?
Nieumiejętne cięcie styropianu bez odpowiedniego narzędzia sprawia, że podczas obróbki płyt powstaje bardzo wiele odpadów, a same płyty mogą zostać uszkodzone. W dodatku są to odpady trudne do posprzątania. Noże do styropianu dzięki bardzo drobnym ząbkom minimalizują ryzyko odrywania się kulek polistyrenowych od płyt. Przy twardych i grubych styropianach można użyć też piły do cięcia drewna lub metalu. Jest to jednak rozwiązanie, które z pewnością wygeneruje więcej odpadów, ponieważ piły mają szerzej rozstawione zęby niż specjalnie przeznaczone do tego noże.
Nóż termiczny do styropianu
Noże termiczne, jak sama nazwa wskazuje, nie tną, ale topią styropian. Dzięki temu odpady praktycznie nie powstają, a samo cięcie jest bardzo precyzyjne. Wadą noży termicznych jest jednak ich cena. Najtańsze na rynku modele są też zwykle mniej trwałe. Przy wyborze mniejszego (ręcznego) noża termicznego należy zwrócić uwagę na to, czy do zestawu dołączono profile pozwalające wycinać nie tylko linie proste, ale także inne kształty.
Nóż ręczny czy nóż termiczny?
Na korzyść noży termicznych niewątpliwie przemawiają szybsze tempo pracy oraz brak odpadów. Mniejsze noże termiczne (modele ręczne) sprawdzą się podczas małych prac lub domowego majsterkowania, ale nie przy dużych inwestycjach. Przy profesjonalnym użytkowaniu potrzebne są już specjalistyczne noże termiczne (plotery termiczne), których ceny wynoszą ok. 1000 zł. Wybór noża do cięcia izolacji jest więc uzależniony przede wszystkim od indywidualnych potrzeb, skali i częstotliwości prac. Niezależnie od wyboru noża, ważnym czynnikiem wpływającym na jakość cięcia, są oczywiście umiejętności ludzkie. Wyspecjalizowany pracownik może wykonać perfekcyjne cięcia pod różnym kątem także za pomocą noża ręcznego. Poręczne i stosunkowo niewielkie narzędzie sprawdzi się także podczas montażu izolacji w trudniejszych warunkach (np. na rusztowaniu).