Oferta rynkowa materiałów do termoizolacji domu wciąż się powiększa. Producenci wykorzystują najnowsze technologie, aby ulepszać swoje produkty. Dzięki temu nowoczesny styropian EPS ma o wiele lepsze właściwości niż ten produkowany np. 20 lat temu. Podstawowym kryterium wyboru jest oczywiście przeznaczenie materiału – przy wyborze np. styropianu fasadowego trzeba kierować się nieco innymi wytycznymi niż w przypadku styropianu na dach.

Jak powstają styropiany EPS, XPS oraz płyty PIR?

Nim przejdziemy do porównania właściwości, warto krótko przypomnieć, czym są i z czego powstają poszczególne materiały do termoizolacji:

• Styropian EPS – to inaczej polistyren ekspandowany lub tzw. zwykły styropian. Powstaje on ze spienionych granulek polistyrenowych (oraz dodatków), które po spienieniu formowane są w płyty. Odmianą styropianu EPS jest styropian grafitowy produkowany z granulek polistyrenowych wzbogaconych dodatkiem grafitu, co zapewnia mu lepsze właściwości termoizolacyjne i nadaje charakterystyczną barwę.

• Styropian XPS – jego inne nazwy to polistyren ekstrudowany lub styrodur. XPS to udoskonalona wersja styropianu EPS. Różnice między tymi materiałami wynikają ze zmodyfikowanego procesu produkcji. Granulki polistyrenowe ulegają spienieniu już wewnątrz form do kształtowania płyt. Dzięki temu mają m.in. zwiększoną gęstość oraz ulepszone właściwości termoizolacyjne.

• Płyty PIR – można powiedzieć, że to najbardziej zaawansowany technologicznie rodzaj płyt do termoizolacji. Powstają z utwardzonej pianki poliuretanowej (dokładniej z poliizocyjanuranu), która stanowi rdzeń płyty pokrywany następnie specjalną okładziną.

Ceny styropianu EPS, XPS i płyt PIR

Cena jest często kluczowym czynnikiem wpływającym na decyzję, z czego wykonać termoizolację budynku. Przy ich porównywaniu trzeba przede wszystkim zwrócić uwagę na parametry danych płyt oraz ich dodatkowe właściwości. Nie bez znaczenia jest też to, że materiał ociepleniowy to swojego rodzaju inwestycja, która w przyszłości zwróci się w niższych kosztach ogrzewania budynku. Najtańszym i najbardziej ekonomicznym surowcem jest oczywiście tradycyjny biały styropian EPS. Styrodur to rozwiązanie droższe, ale cena ta przekłada się na ulepszone parametry (m.in. niższy współczynnik przenikania ciepła). Najdroższym rozwiązaniem są płyty PIR – to jednak cena za niemal dwa razy lepsze właściwości termoizolacyjne niż w przypadku styropianów oraz zwiększoną wytrzymałość.

Współczynnik przenikania ciepła

Współczynnik lambda (λ) to najważniejszy parametr materiałów do termoizolacji budynku. W jego przypadku obowiązuje dość prosta reguła – im jest on niższy, tym lepsze właściwości izolacyjne danego materiału (mogą się one wahać w zależności od producenta). W tej kwestii najlepsze wyniki osiągają płyty PIR, których lambda wynosi ok. 0,019–0,023 W/mK. W drugiej kolejności najlepsze rezultaty termoizolacyjne osiągają płyty ze styropianu XPS (ok. 0,032–0,036 W/mK). Najsłabiej w tej kwestii wypada tradycyjny biały styropian EPS (ok. 0,037–0,046 W/mK). Przy wyborze płyt do termoizolacji, np. fasady, pamiętać trzeba o tym, że na przenikalność cieplną ścian mają wpływ nie tylko materiały do termoizolacji, ale wszystkie materiały użyte do budowy ściany.

Grubość płyt

Wbrew pozorom grubość płyt nie zawsze oznacza dobre właściwości termoizolacyjne. Ma ona szczególne znaczenie m.in. podczas izolacji podłóg, gdzie zalecane są większe grubości (np. styropian EPS o grubości ok. 15 cm do podłóg na gruncie). Gruba warstwa termoizolacji może natomiast niekorzystnie prezentować się na fasadach, wpływając na estetykę elewacji oraz ograniczając ilość światła wpadającego do przez okna. Z tego względu warto przemyśleć wybór styropianu XPS lub płyt PIR, które pozwalają osiągnąć optymalne parametry cieplne przy zmniejszonej grubości płyt.

Wymiary

Styropian XPS łatwo odróżnić od styropianu EPS, porównując wymiary płyt. Standardowe płyty EPS mają wymiary 50 x 100 cm. Płyty XPS są od nich nieco większe i standardowo mają wymiary 60 x 120 cm. Płyty PIR dostępne są natomiast często w dwóch rozmiarach – 60 x 120 cm lub 120 x 240 cm. Nie oznacza to oczywiście, że to jedyne możliwe formaty. Wielu producentów ma też w swojej ofercie produkcję na zamówienie płyt o niestandardowych rozmiarach.

Odporność na działanie wody

Polistyren, z którego powstają styropian EPS i XPS, nie chłonie wody. Może ją jednak chłonąć przestrzeń (powietrze) pomiędzy spienionymi granulkami. Dlatego lepszą odporność na działanie wody ma styropian XPS, który charakteryzuje się zwiększoną gęstością. Wodoodporny styropian XPS będzie więc najlepszym wyborem w przypadku izolacji fundamentów czy podłóg na gruncie. Podobne właściwości wodoodporne wykazują także płyty PIR.